رونمایی از کتاب ژئوپلیتیک و منازعه افغانستان: رویکرد داخلی، منطقه‌ای و جهانی

برگزاری آیین رونمایی از کتاب ژئوپلیتیک و منازعه افغانستان: رویکرد داخلی، منطقه‌ای و جهانی

امروز پنج‌شنبه، 4 جدی 1399، مراسم رونمایی کتاب از «ژئوپلیتیک و منازعه افغانستان: رویکرد داخلی، منطقه‌ای و جهانی»، نوشتۀ مشترک دکتر سردار محمد رحیمی و عباس عارفی از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان برگزار شد. این برنامه با سخنرانی دکتر سردار محمد رحیمی، معین وزارت معارف؛ عباس عارفی، روزنامه‌نگار؛ دکتر فرامرز تمنا، پژوهشگر روابط بین‌الملل، دانشگاه افغانستان؛ دکتر صبغت‌الله غزنوی، رئیس بنیاد تحقیقاتی طرزی و دکتر حسین‌ راموز، مشاور ارشد لوی سارنوالی، همراه بود. گردانندگی برنامه را بانو راضیه دانش به عهده داشت.

دکتر رحیمی گفت، افغانستان بسترهای زیاد برای رشد منازعه دارد و اگر توسط دولت مدیریت نگردد، دامنه آن به کشورهای منطقه خواهد رسید، که یکی از آن‌ها، منازعه سرزمینی است که افغانستان با پاکستان دارد. منازعه افغانستان بیش‌‎تر ابعاد داخلی دارد اما مدیریت نشده است. عدم مدیریت این منازعات باعث شده تا کشورهای دیگر منافع شان را در داخل افغانستان دنبال کنند تا برای آن‌ها چالشی در آینده ایجاد نشود. وی اضافه کرد، افغانستان نیاز دارد تا در حوزه ژئوپلیتیکی بیشتر کار کند و از آن برای منافع کشور استفاده شود.

عارفی گفت، در این کتاب به مولفه‌های که باعث منازعه می‌شود، تمرکز شده است که افغانستان اکثریت مولفه‌های که باعث منازعه می‌شود را با خود دارد و عدم مدیرت آن باعث ایجاد مشکلات برای کشور شده است. وی گفت، محاط به خشکه بودن افغانستان می‌تواند باعث وصل یا جدایی کشورهای منطقه گردد و این موقعیت جغرافیایی باعث شده تا یک‌ سلسله فرصت‌ها برای افغانستان فراهم گردد که یکی از آن‌ها می‌تواند، مراودات سهل با جنوب آسیا باشد. وی در آخر گفت، در این کتاب به مسائل طالبان و داعش از دید ژئوپلیتیکی نیز پراخته است.

دکتر تمنا گفت، سه روایت از منازعه افغانستان وجود دارد. 1) منازعه افغانستان عوامل داخلی دارد. 2) منازعه افغانستان ریشه خارجی یا فراملی دارد و 3) روایت بر مبنای تئوری توطعه است که روایت یا گفتمان غالب در افغانستان بر اساس بخش سوم است. دکتر تمنا در مورد کتاب گفت، اثر از لحاظ علمی روش‌مند، اثرگذار و ظرفیت ارتباط برقرار کردن با سایر رشته‌ها مثل روابط بین‌املل را دارد اما یکی ار نواقص آن عدم گفتمان مسلط کتاب است چون بیش‌تر کلی بحث گردیده است.

دکتر غزنوی گفت، موضوع ژئوپولتیک در قرن هژدهم بیش‌تر مورد توجه اندیشمندان بود و یکی از دلایل مهم آن رقابت‌های قدرت های بزرگ بود. وی گفت، منازع افغانستان زیادتر جنبه خارجی دارد چون از دید تاریخی منازعات افغانستان برمی‌گردد به کشورهای دیگر. وی گفت، نویسنده پیرامون مذهب را بسیار کلی نوشته و می‌تواند باعث انتباع نادرست خوانندگان شود چون مسئله در افغانستان مهم است و باید به آن عمیق پرداخته شود.

دکتر حسین راموز سخنران پایانی این برنامه بود. دکتر راموز بیان کرد که وقتی از منازعه افغانستان یاد می‌کنیم باید به خاطر بیاوریم که از سال 1978، افغانستان بیشتر از 3 میلیون کشته، بیشتر از سه ملیون معتاد، بیشتر از شش ملیون مهاجر و یک ملیون معلول و بیوه دارد. به اعتقاد آقای راموز در بستر ژئوپولتیک جهانی تحلیل و بررسی جنگ فعلی افغانستان مشکل به نظر می‌رسد.